YAZAR
Geçen günlerde açıklanan yeni işsizlik rakamıyla birlikte Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2019 yılı Ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 980 bin kişi artarak 4 milyon 650 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 2.9 gibi bir artışla yüzde 14 seviyesine çıktı. Genç nüfustaki işsizlik oranın (15-24 yaş arası) 6.6 artarak yüzde 27.4’lere ulaşması bu kesimdeki sorunumuzun ne denli büyük olduğunu gözler önüne sermektedir. Elbetteki sizleri bu rakamlarla meşgul etmeyeceğiz. Çünkü genç nüfüsun ekonomi ve gelecek kaygılarının boyutu bu görünen rakamların da üstündedir.
Gençlere yönelik olarak uygulanan sınırlı iş gücü piyasası politikaları ve sosyal politikalar genç işsizlik sorununu çözmede yetersiz kalmaktadır. Elbetteki gençlerin işgücü piyasasında karşı karşıya kaldığı bu sorunlar sosyal, siyasal ve ekonomik sistemimizdeki genel sorunlardan bağımsız değildir. İşsizlik sorununun beraberinde kişi üzerinde yarattığı psikolojik ve ruhsal travmalar, işsizliğin periyodik düzenli bir hal almasıyla yarattığı umutsuzluk ve kendini dışlama sorunu ise boyutu farklı bir alana taşımaktadır.
MEZUN OLDUĞUNDA İŞİN HAZIR MI?
Üniversite genel olarak öğrencinin eğitim hayatından çalışma hayatına adım atmada son basamak olarak düşündüğü bir kurumdur. Günümüzde üniversitelerin bu özelliği taşımada büyük eksiklikler taşıdığını, yaklaşık 1.5 milyona yakın yüksek öğrenim mezunu işsiz sayısına bakarak görebiliyoruz. Türkiye’nin ismi ve hatrı sayılır birkaç üniversitesinde okuyan öğrenciler dışında "Mezun olduğunuzda işiniz hazır mı?" sorusuna öğrencilerin büyük çoğunluğu maalesef "hayır" cevabını vermektedir.
Üniversiteye başlanıldığında az olan bu kaygılar, mezuniyete doğru giderken en üst seviyeye çıkmaktadır. Eğitim süreci boyunca iş ve gelecek kaygısı taşıyan gencin sosyal, siyasal, kültürel ihtiyaçlarını gidermede de ciddi eksiklikler yaşadığını görmekteyiz. Kendi hayatı ve geleceğiyle ilgili plan yapamama, hedef belirleyememe ve en nihayetinde içerisine girdiği sarmaldan çıkamama sorunsalı gencin zihinsel sürecini yıpratmaktadır. Neo-liberal küreselleşme politikaları, yeni teknolojik gelişmelerle beraber gençlerin önünde ağırlıklı seçenek olarak kısa süreli ve geçici işlerde çalışma mecburiyetini çıkarmakta. Bu durumda da gelecek genç kuşağın sürekli ve yüksek gelirli iş olanağına kavuşamamasına ve doğal olarak sosyal güvenlik primini ödeyebilecek ya da sosyal ihtiyaçlarını giderebilecek imkanları elde edememesine neden olmaktadır.
EĞİTİM-ÜRETİM PLANLAMASI
Türkiye’nin yaşadığı ekonomik krizin faturasını en derinden hissettiğimiz zamanlardan geçiyoruz. Sorunu çözmenin yolu bu alanda temelden çözümler üretmektir. Geçici, sorunu öteleyen-erteleyen yaklaşımlar, bu durumun yıllardan beri süregelen kaderine razı olmayı dayatan hatalı yaklaşımlardır. Genç işsizlikteki bu iç açıcı olmayan rakamlar bu alandaki mücadelede, ekonomik ve sosyal politikaların beraber planlamasının ne kadar hayati olduğunu göstermektedir. Eğitim hayatı boyunca edinilen bilgi ve niteliklerin çalışma hayatıyla uyuşmaması problemi özellikle ülkemizde yeni mezun gencin iş bulma sorununda karşılaştığı önemli bir noktadır. Devletin eğitim sürecinden çalışma hayatına geçerken işi kolaylaştırıcı hizmetleri sunması, niteliğiyle eşleştirecek araştırmalar yapabilecek kurumları geliştirmesi ve bu alanda poilitika üretmesi bu sorunu çözmek için bir başlangıç olacaktır. Ekonomik büyümenin rakamsal olarak değil, yatırımsal olarak ilerlediği bir formül bu sorunu azaltacaktır. Mevcut eğitim planlamasını, üretim ve yatırım planlamasıyla beraber ilerletebilen bir devlet politikası genç işsizlik problemini çözecek en büyük adımı atmış olacaktır. Gençliğin ekonomik ve gelecek kaygısının çözülmesi, mevcut ülke meselelerine karşı var olan duyarlılığını ve bu alanda daha çok söz sahibi olmasını da doğrudan etkileyecektir.
Bilal Gürbüz
TGB Genel Başkan Yardımcısı
tgb.gen.tr