YAZAR
Teknolojik gelişmeler doğrultusunda insanlık çeşitli evrelere evrilir. Bu evrilmeler olumlu ya da olumsuz olabilir. Meselenin özü "nasıl bir teknoloji?" sorusunda saklıdır. İnsan icadı teknoloji, bence insanlık yararına kullanıldığı ölçüde teknolojidir. Aksi takdirde teknolojik icatlar insanı, insanlığa yabancılaştırabilir. Tabi bu gelişmeler de ideolojiktir. İdeolojik ihtiyaçlar temelinde teknoloji gelişir. İnsanlık tarihi de zaten hep bir ihtiyaç ve sonrasında o ihtiyaca bulunan çözümler tarihi olmuştur. Büyük bir geçmişe sahip olmasa da son zamanlarda bir hayli magazinel dedikodular ile adını duyuran kripto para, namı diğer "Bitcoin" meselesi de bir ihtiyaç dolayısıyla ortaya çıkmıştır. İhtiyacın nereden kaynaklandığına geçmeden önce Bitcoin’i kısaca tanımlamak ve şuan ki boyutunu incelemek yerinde olacaktır.
Bitcoin Nedir?
Bitcoin, kripto (şifreli) para anlamına gelmektedir. Piyasada binden fazla kripto para birimi vardır. Kripto olmasının sebebi sanal ortamdan organize edilmesi ve paranın Dolar, TL gibi elle tutulamamasından kaynaklanmaktadır. Ayrıca herhangi bir yasal düzenlemesi de bulunmamaktadır. Değerini belirleyen etken ise piyasadaki arz-talep koşullarına dayanmaktadır. Bugün ki değeriyle 1 Bitcoin=65 Bin Türk Lirası etmektedir. Hızla değer kazanıyormuş gibi gözüken Bitcoin’in hızla düşüşe geçtiği zamanlar da olmaktadır. Yasal güvencesinin olmayışı ve inişli çıkışlı oluşu Bitcoin’in asla bir yatırım merkezi olarak görülmemesi için başlıca nedendir. İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Müdürü Manukyan ise bu görüşü ‘‘Her hangi bir yatırım aracı bir gün içinde yüzde 40 yükselip ertesi gün yüzde 30 düşüyorsa bu herkese göre bir yatırım aracı değil.’’ Sözleri ile ifade etmiştir.(1)
Kazanan Kim?
Tüm alışverişlerin kaydının tutulduğu yer ise Blokchain adı verilen çözülmesi zor karışık veri tabanıdır. Kimlik bilgilerinin gizliliği, bir denetçinin olmayışı da yasadışı para akışının olmasına olanak sağlıyor. Ayrıca henüz bir yasanın mevcut olmayışı da devletleri hiçe sayıyor, vergilendirme yapılamıyor.
Bu durumda kazanan yalnızca büyük şirketler oluyor. Elevation Partners'in kurucularından ve Facebook'un ilk yatırımcılarından Roger McNamee’a göre, Bitcoin piyasasının şu anki performansı, “daha fazla para çekme potansiyeline sahip ve küresel finans piyasasının bir parçası haline gelme yolunda ilerliyor.”(2)
Kimin İhtiyacı?
Başta da belirttiğim üzere Bitcoin de bir ihtiyaç sonucu ortaya çıkarılmıştır. 1990’larda şekil değiştiren emperyalizm pratiği, böl-parçala-yönet stratejisini doğrudan kendi askerleri ile tamamlamaktı. Ancak başarısız oldu ve kendine yarattığı piyonlar ile etnik, mezhepsel kışkırtmacılığa hız verdi. Bugün görmekteyiz ki emperyalizm küreselleşme adı altında devletleri bölme planları için ürettiği taşeron örgütleriyle birlikte bozguna uğramıştır. Rostchield’ların ‘dünyayı bin devletçikten oluşan bir orman haline getirme ve o ormana kendilerinin girme’ istekleri küreselleşme adı altında sınırları ortadan kaldırmak ile mümkündü. Sınırlar kapitalistler için ortadan kalkmalıydı. Tüm girişimlerde başarısız olan kapitalistlerin ihtiyacı sonucunda Bitcoin ortaya çıkarıldı demek bir teorinin ötesinde gerçekleri analiz etmenin bir fikriyatıdır. Bitcoin sayesinde fiili olarak ülkeleri bölmeden sınırları ortadan kaldırmak kapitalistler için mümkün sayılabilir çünkü.
Ne Yapmalı?
Öncelikle devletleri hiçe sayan, hiçbir yasal düzenlemesi olmayan bu sisteme acilen devletlerin de müdahil olması gerekmektedir. Ezilen milletlerin bu teknolojik gelişme karşısında bihaber bulunmaması önemlidir. Venezuela bu açıdan attığı adımla çok doğru bir hamle gerçekleştirmiştir.(3)
Çağımız devletler çağıdır. Çağımız, tekelleşen kapitalistlerin emperyalist anlayışına karşı direnen milli devletlerin çağıdır. Her anlamda tam bağımsız milli devletlerin olduğu bir dünya özlemi ile kripto paranın bugünkü işleyişi birbirine ters düşmektedir. Diyanet İşleri Başkanlığının verdiği "caiz değildir" (4) fetvasıyla bu meseleye müdahil olunmaz. Meseleye, "Washington yönetiminin finansal ablukası ile mücadele edeceğiz" diyen Maduro kararlılığıyla müdahil olunur.(5) Aksi takdirde sistemin yeni arayışının katlettiği Mert Ersoy’dan ziyade katledilen devletiniz olur.(6)
Dipnot:
1. http://www.sozcu.com.tr/2017/ekonomi/bitcoin-nedir-bitcoin-almak-riskli-mi-2152157/
2. https://uzmancoin.com/bitcoin-mcnamee/
3. http://www.hurriyet.com.tr/venezuela-bitcoini-gun-sayiyor-40693574
4. http://www.diken.com.tr/akpnin-bitcoin-raporu-el-konulmasi-cok-zor/
5. http://www.hurriyet.com.tr/venezuela-bitcoini-gun-sayiyor-40693574
6. https://www.sabah.com.tr/yasam/2017/12/25/turkiyede-bir-ilk-bitcoin-cinayeti
Baran Karabulut/Çalışma Ekonomisi Ve Endüstri İlişkileri
Akdeniz Üniversitesi ADT Başkanı/TGB Antalya İl Yöneticisi
tgb.gen.tr