PKK/YPG’ye bağlı Demokratik Suriye Meclisi yöneticisi Ekrem Husso, konuyla ilgili Sputnik’e yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Türkiye, Fırat’ın doğusuna müdahale etmesin diye ABD gözlem noktaları kuracak. Ancak, kurulacak bu noktalar askeri üsler olmayacak çünkü Suriye’nin kuzeyinde çok sayıda askeri üs var. ABD, Fırat’ın doğusuna herhangi bir müdahaleyi kabul etmiyor. ABD askerleri ile SDG (PKK/PYD) militanları ortak devriyeler yapacak. ABD’nin askeri gözlem noktaları kuracak olması Türkiye’ye ve başka ülkelere verilmiş bir mesajdır.”
ABD Savunma Bakanı Jim Mattis, ABD’nin, Suriye’nin kuzey sınırı boyunca birkaç yerde gözlem noktası kuracağını söyledi. Aydınlık’a değerlendirmelerde bulunan askeri uzmanlara göre, ABD’nin amacı Fırat’ın doğusunda PKK/PYD’ye kalkan oluşturmak ve Türkiye’nin olası harekatını engellemek.
ABD Savunma Bakanlığında (Pentagon) gazetecilerle bir araya gelen Mattis, "Türkiye bir NATO ortağıdır. Onların Esad rejiminin Suriyesinden kaynaklı terör tehdidine yönelik meşru kaygıları var" dedi. Mattis, Beşar Esad’in Rusya ve İran’ın desteği ile ülkesinde katliam yaptığını ve ülkeyi böldüğünü savunarak, şunları söyledi: "Türkiye’nin, Suriye sınırında yer alan bir NATO ülkesi olarak kaygılanması için birçok nedeni var. Bu kaygıların hiçbirini ciddiye almıyor değiliz. Suriye’nin kuzeyine birkaç bölgede gözlem noktası kuruyoruz. Bu şimdi bir değişikliktir. Suriye’nin kuzey sınırı boyunca birkaç yerde gözlem noktaları kuracağız, çünkü en azından bizim faaliyet alanımızdan kaynaklı bir şey gördüğümüzde Türkleri uyarmak istiyoruz. Bu konuda Türkiye ile yakın iş birliği içindeyiz. Türkiye’ye yakından bu konuyu danışıyoruz. Hem ordu hem de Dışişleri Bakanlığı onlara danışıyor. Türkiye’ye yönelik ortaya çıkabilecek ve gördüğümüz her türlü tehdidi takip etmeye çalışacağız."
Kuracakları noktaların açık bir şekilde gece ve gündüz seçilebilecek şekilde işaretlenmiş olacağını kaydeden Mattis, "Türk ordusu ile sınırın karşısından çok konuşuyor olacağız. Gece ve gündüz çok açık bir şekilde işaretli bölgeler olacak. Böylece Türkler bizim tam olarak nerede olduğumuzu net olarak görecek" diye konuştu.
James Mattis, gözlem noktalarının kurulma sebebini ise şu sözlerle açıkladı:
"Bu, Orta Fırat Vadisi’nde savaşanların savaştan çekilmemesini ve coğrafi halifelikten geriye kalan kısmını bitirmeye devam etmelerini sağlamak üzere dizayn edilmiştir. Düşman küçük bir alana sıkıştıkça, ellerindeki alanları daha da güçlendiriyorlar ve tabii kaç ay önceden beri ifade ettiğimiz gibi orada zor bir savaş var."
‘ESAD’DAN TÜRKİYE’YE TEHDİT GELMEZ’
Aydınlık’a değerlendirmede bulunan eski Genelkurmay İstihbarat Başkanı emekli Korgeneral İsmail Hakkı Pekin, "Suriye Ordusu’ndan Türkiye’ye tehdit gelebilir mi? Gelmez. Gelse gelse IŞİD veya PKK/YPG’den gelir" diyerek şunları söyledi: "Dolayısıyla ABD, ‘Merak etmeyin, biz buraya gözlem noktaları kuruyoruz. PKK/YPG size dokunmayacak. Siz nasıl İdlib’i gözlem noktaları ile çevirdiyseniz, biz de aynısını yapıyoruz’ şeklinde Türkiye’yi yumuşatmaya çalışıyorlar. Ama bu çok basit bir hamle. Bir süre sonra ABD’liler Türkiye’ye Münbiç’te olduğu gibi ‘gelin bunu beraber yapalım’ da diyebilirler. İdlib’de nasıl içerde Türkiye, dışarıda Rusya ve İran varsa, Suriye’nin kuzeyinde de içeride biz olalım dışarıda siz olun oyunu kuruyor olabilirler.
‘Gece-gündüz yeri belirli olacak’ demesinin altında ‘biz güvence oluruz’ mesajı yatıyor. Neyin güvencesi olacaklar? Bu gözlem noktaları ile Türkiye’nin harekat kabilietini engelleyip, özerk bir yapı haline getirecekler. Bu yapının temellerini attılar, silah ve mühimmatını vererek ordusunu da kuruyorlar. Belirttiğim gibi yakın zamanda Türkler de gelsinler ne yaptığımızı görsünler gibi bir davet olabilir. Bu iş bir oyunun parçası olabilir."
‘TÜRKİYE BUNU KABUL ETMEMELİ’
Pekin, Türkiye’nin bu açıklamaya nasıl tepki vereceğini ise şöyle değerlendirdi: "ABD’liler büyük ihtimalle Türkiye’ye anlatmışlardır. Türkiye kabul eder mi? Sanmıyorum. Ama bir formül bulunur sonuçta. Nasıl Münbiç’te ortak devriyeye girdik orada da Türkiye’yi yumuşatmak için böyle adımlar olabilir. Ama Türkiye’nin buna ‘hayır’ demesi lazım. Bunu kabul etmek demek, Türkiye’nin Fırat’ın doğusunda ABD’nin desteğiyle kurulan bir terör devletini kabul etmesi demektir."
‘ÇEKİÇ GÜÇ GERİ DÖNDÜ’
Emekli Tuğgeneral Naim Babüroğlu’nun görüşüne göre ise ABD zaten Suriye’nin kuzeyinde varolan askeri üslerinden bir kısmını Türkiye sınırına taşıyacak. Babüroğlu’na göre ABD’nin bu hamlesindeki ana maksatları şöyle:
"1) Türkiye’nin Fırat’ın doğusunda yürüteceği olası bir operasyonu engellemek veya ertelemek.
2) Türkiye’nin PKK/PYD terör örgütüne karşı Fırat’ın doğusundaki girişeceği herhangi bir faaliyet için bir tampon görevi yürütmek. Dolayısıyla PKK/PYD terör örgütünü Fırat’ın doğusunda, Suriye’nin yaklaşık yüzde 30’unda korumak ve bir kalkan görevi yapmak. Bu PKK/PYD için bir avantajdır. Onun güçlenmesini sağlar. Türkiye için bir dezavantajdır, Türkiye’nin herhangi bir hedef tespitinde yapacağı topçu atışı veya ateş destek unsurlarıyla hedefleri vuracağı bölgelerde artık ABD askerleri bulunacak.
Demekki ABD, bu gözlem noktalarını açıkça PKK/PYD’ye yapılacak herhangi bir gerek kara harekatı gerekse ateş destek unsurları ile yapılacak harekatlar için bir kalkan görevi yürütecek.
Asıl önemli olan orta ve uzun dönemde, 1990’larda Kuzey Irak’ta Çekiç Güç nasıl PKK’nın güçlenmesine bir şemsiye görevi yaptıysa, burada da Çekiç Güç’ün yerine ABD askeri unsurlarının ve onlarla birlikte Fransız askeri unsurlarının Fırat’ın doğusunda bulunan 70 bin terörist gücündeki PYD/PKK bölücü terör örgütünün güçlenmesi için bir şemsiye olacak. Bugün İran’a karşı kullanılacak o bölge yarın Türkiye’ye karşı kullanılacak. ABD, 3-4 gün önce hem Irak’tan hem de Suriye’nin güneyindeki El-Tanf bölgesinden yaklaşık 500 askerini bu bölgeye kaydırmıştı.
Ben Türkiye’nin ABD tarafından tek taraflı oluşturulacak gözlem noktalarını onay vereceğini düşünmüyorum. Şöyle belki onay verebilirdi: Münbiç modelinde uzlaşıldığı gibi, ABD ve Türk unsurları arasında ortak gözlem noktaları oluşturularak, en azından Fırat’ın doğusunda 40 kilometre derinlikte terör örgütü tehdidini etkisiz hale getirmek. PKK/PYD’nin daha güneye yani Deyrezor hattına gitmesini sağlamak. Ama Türkiye’nin taraf olmadığı sadece ABD’nin oluşturacağı bu gözlem noktaları tampon, kalkan görevi olmaktan öteye geçmez. Türkiye bunu kesinlikle kabul etmemelidir."
tgb.gen.tr