Efendiler, ayın 12. günü İstanbul Hükûmeti ile genel olarak haberleşme ve bağlantı kesildi. Bunların dışında kalan bazı yerler ve bu yerlerle olan tartışmalarımızı ayrıca açıklayacağım. Fakat izin verirseniz, bundan önce daha önemli sayılması gereken bir konu üzerinde bilgi sunayım. Yüksek kurulunuzca da bilinmektedir ki, Ferit Paşa Hükûmeti milletvekillerinin seçimleri için görünüşte bir emir vermişti. Ancak, içinde bulunduğumuz tarihe kadar, yani Anadolu’nun İstanbul’la bağlantısını kestiği 12 Eylül gününe kadar, bu emir uygulanmamıştı. Son durum üzerine, en önemli meselenin, milletvekillerinin seçimini bir an önce yaptırmak olacağını takdir buyurursunuz. Bu bakımdan 13 Eylülde derhal bu konu üzerine de eğilindi. Uzun açıklamalar yapmaktansa, bildirdiğim tarihte verilen ilk genel talimatı, olduğu gibi bilgilerinize sunmayı daha yararlı buluyorum. Tebligat şudur:
13.9.1919
Tel.
Balıkesir’de 14. Kolordu, Konya’da 12.
Kolordu.,
Diyarbakır’da 13. Kolordu, Erzurum’da 15. Kolordu.,
Ankara’da, 20. kolordu, Bursa’da 17. Tümen.
Çine’de 58. Tümen, Bandırma da 61. Tümen.
Komutanlıklarına ve 61.Tümen Aracılığıyla Edirne’de
I’nci Kolordu, Niğde’de 11. Tümen Komutanlıklarına,
İllere, Bağımsız Sancaklara, Belediyelere.
(Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkez Kurullarına)
İstanbul Hükûmeti’nin tuttuğu ve takip etmekte olduğu gericilik yoluna ve yaşamakta olduğumuz günlerin büyük korku ve tehlikelerine karşı haklarımızı savunmak ve varlığımızı korumak için Millî Meclis’in seçilmesini ve toplanmasını sağlamak ve çabuklaştırmak bugünün en önemli görevidir.
İstanbul Hükûmeti, milleti aldatarak milletvekillerinin seçimini aylarca ertelemiş olduğu gibi, son zamanda vermiş olduğu seçim emrini de türlü sebeplerle savsaklamakta ve geciktirmektedir. Ferit Paşa’nın, Toros’un ötesindeki illerimizden vazgeçtiği Barış Konferansı‘na vermiş olduğu notadan anlaşılmış, Aydın ili üzerinde Yunanlılar’la sınır tespitine kalkışması, oradaki işgali oldu bitti halinde bir ilhak olarak kabul etmiş olduğuna delil sayılmış ve memleketin işgal edilen başka bölgeleri için de bunlara benzer gafilce ve haince siyasetiyle memleket ve milleti parçalayacağı kesinlikle anlaşılmıştır. Millî Meclis’in toplanmasından önce barış anlaşmasına imza koyarak milleti bir oldu bitti karşısında bulundurmak niyetinde olduğu anlaşılmıştır. Bu itibarla, Genel Kongre, orduyu
ve milleti uyanık olmaya davet ederek aşağıdaki konuların en kısa zamanda yerine getirilmesini, milletin hayatî konusu olarak kabul eder ve bildirir:
İlk olarak- Seçim hazırlıklarının yürürlükteki kanunda yer alan en kısa zamanda yapılıp tamamlanması için Belediyeler ile Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri yoğun bir faaliyet içine girmelidir.
İkinci olarak- sancaklardan çıkarılacak milletvekili sayısı oraların nüfus durumuna göre hemen tespit edilerek Hey’et-i Temsiliye’ce şimdiden bildirilmelidir. Adaylar konusu daha sonraki haberleşmelerde ele alınacaktır.
Üçüncü olarak- Seçim hazırlakları yapılırken gerek seçimler sırasında gecikmeye yol açacak engellerin şimdiden düşünülerek ortadan kaldırılması ve hiçbir gecikmeye meydan verilmeyerek seçimlerin en kısa zamanda sonuçlandırılması.
Bu kararı, bölgenizdeki bütün Belediye ve
Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri’ne bildirerek, gereğinin hemen yerine getirilmesine yardımcı olmanız rica olunur.
Hey’et-i Temsiliye
“Memleketi, başvurulacak bir yerden yoksun bırakmamak için Ferit Paşa Hükûmeti inadında devam ediyordu. Bilindiği gibi bu durum hükûmet düşünceye kadar süregeldi. Memleketi günlerce başvurulacak bir yerden yoksun bırakmak elbette büyük sakıncalar doğururdu. Bundan dolayı, önce fikir sormak üzere, sonra da bazı itirazlara aldırmadan emir şeklinde bildirdiğimiz kararları Eylül’ün 13/14. gecesi şu şekilde tespit etmiş ve kaleme almıştık.
Kongrece alınması düşünülen tedbirleri gösteren suret aşağıda arzedilmiştir: bu konudaki yüksek görüş ve düşünceleriniz alındıktan sonra, genel kurulca görüşülerek uygulamaya konacaktır. 15.9.1919 günü öğleye kadar cevabınızı bekliyoruz, efendim.
Millî dâvâyı haince bir saptırma ve yorumla olduğundan başka türlü göstererek millî teşebbüs ve faaliyetlerimizi yasallık dışı ilân eden, milletin Saltanat ve Hilâfet makamına karşı duyduğu sonsuz bağlılığını bütün haklı ve kanunî araçlarla ispata çalıştığımız halde, padişah ile millet arasında bir engel perdesi oluşturan ve halkı birbiri aleyhinde silâhlandırıp öldürmeye sürükleyerek bunun kışkırtılacağını yapan İstanbul Hükûmeti ile ilişkilerini kesmek mecburiyetinde kalan Genel Kongre Hey’eti, aşağıdaki kararları zâtıâlilerine bildirmeyi görev sayar.
1- Padişah Hazretleri’nin yüce adına ve yürürlükteki kanunlar çerçevesinde devlet işleri eskiden olduğu gibi yürütülmeye devam edilecektir. Irk ve mezhep ayrılığı gözetilmeden halkın canı, malı, namusu ve her türlü hakları güvence altında bulundurulacaktır.
2- Devlet memurlarının, kendilerine verilmiş olan görevleri milletin meşru dâvâsına uygun bir şekilde yürütmeleri doğaldır. Aksi takdirde, görevden kaçınanların mazeretleri bir istifa gibi işlem görerek, yerlerine uygun görülen kimseler vekil olarak getirilecektir.
3- Görev sırasında Millî Dâvâ ve akıma ters düşen davranışları görülecek ve tespit edilecek memurlar, din ve milletin selâmeti adına kesinlikle ve şiddetle cezalandırılacaktır.
4- İstifa etmiş memurlardan ve halktan her kim olursa olsun, millî kararlar aleyhinde kışkırtıcı ve bozguncu hareket ve telkinlerde bulunanlar da şiddetle cezalandırılacaktır.
5- Memleket ve milletin selâmet ve saadeti, hak ve adalet, ülkede güven ve huzurun sağlanması ile mümkündür. Bu konuda gereken her türlü tedbirin alınması kolordu komutanlıklarıyla vali ve bağımsız mutasarrıflardan beklenmektedir.
6- Millet isteklerinin, Zâtışâhâne’ye arzı ve duyurulması başarılıp da milletin güven ve desteğini kazanmış meşru bir hükûmet kuruluncaya kadar, haberleşme merkezi, Sivas’ta Genel Kongre Temsil Hey’eti olacaktır.
7- Bu kararlar, bütün millî teşkilât merkezlerine gönderilecek ve ilân edilecektir.
Mustafa Kemal
DEVAMI YARIN [Yapılan İtiraz ve Eleştiriler]
tgb.gen.tr