Isparta’nın Yalvaç ilçesindeki Pisidia Antiokheia Antik Kenti’nde 11 yıldır yürütülen kazı çalışmalarına başkanlık eden Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Özhanlı, antik kentin Helenistik Dönemde hac merkezi olarak kullanılan Men Tapınağı’nda, Geç Helenistik Döneme ait Makedonya Kralı Büyük İskender’e benzetilen mermer heykel bulunduğunu söyledi.
Men Tapınağı alanında ilk kez geçen yıl kazı çalışmalarına başlandığını belirten Özhanlı, kentin doğusunda bulunan oikos’larda (ana mekan, esas oda) yedi nokta açıldığını ve yedi numaralı noktada bulunan mermer heykelin arkeoloji tarihine ışık tutacak önemli bir eser olduğunu söyledi.
"DİADOKLAR’A BENZER ŞEKİLDE İŞLENMİŞ"
Men Tapınağı alanında başlatılan kazıda bu yıl planlandığı gibi çalışma yapamadıklarını, kaçak kazıların yol açtığı tahribat nedeniyle plan değişikliğine gittiklerini anlatan Özhanlı şöyle konuştu: “Bu yıl tahribatın giderilmesi yönünde bir çalışma yaptık. Ardından yeni alanlarda kazı yapıldı. Geçen yıl Temenos duvarının çevresini temizlemiştik. Bu yıl da buna devam edildi. Çok aşırı şekilde toprak malzemeyle dolu bir alandı. Kuzeybatı köşesine kadar tamamen temizlendi. Geçen yıl oldukça önemli buluntular ele geçmiş olan ‘oikos’lar dediğimiz hemen tapınağın doğusunda yer alan, özellikle kaçak kazıların yapılmış olduğu yapılarda çalışma yaptık. Bu yılki çalışmalarımızda dört yeni oikos açığa çıkardık. Bu oikos’lardan yedi numara olarak adlandırdığımız yerde Geç Helenistik Dönem’e ait büst oldukça önemliydi bizim için. Çünkü bugüne kadar bu alanda ele geçmiş olan en erken döneme ait eserlerden birisi oldu. Dönemin yöneticisi olan İskender’in saç ve tipini taklit eden bir büst bu. Başında bir kurdele bulunmakta. Bu bir kral mıydı yoksa İskender’in bir başka versiyonu muydu, bunu tam olarak şimdilik söylemek zor ancak daha çok İskender sonrası ‘Diadoklar’ dediğimiz, İskender’in komutanlarına benzer tarzda işlenmiş olduğunu görüyoruz. Orijinal şekliyle elimize geçti.”
PAGANİST İNANÇLARIN FARKLI YÖNLERİ ORTAYA ÇIKACAK
Heykelin oldukça önemli buluntu olduğunu kaydeden Özhanlı, Men Tapınağı alanından çıkarılan eserin gerekli incelemelerin ardından envantere kaydedilerek Yalvaç Müzesinde korumaya alındığını vurguladı. Özhanlı, şunları söyledi: “Bu eserle birlikte M.Ö. 50- 25 yıllarına tarihlendirilen bir gümüş sikke ele geçirildi. Bugüne kadar tapınakta yaptığımız kazılarda ele geçen, en erken olarak nitelendirebileceğimiz eserlerden bir tanesiydi. Men Tapınağı paganist inançlar hakkında oldukça fazla bulguya sahip. Tapınak, paganların Hristiyanlığın oluşturduğu ön yargıdan farklı bir din anlayışı olduğunu da bize gösterdi. Bununla ilgili notlar tabii ki yayına hazırlanıyor. Önümüzdeki yıllarda bunlar çıkacaktır.”
tgb.gen.tr