YAZAR
CUMHURİYET KIZI AFET İNAN
Cumhuriyet döneminin yeni tarih anlayışının temellerinin atılması ve kadın kimliğinin kurgulanmasında, bir ideolog gibi hizmet etmiş, Cumhuriyet kadını Afet İnan…
Yabancı ders kitaplarında gördüğü Türk tarihine ilişkin doğru olmayan bilgiler onu rahatsız etmiş ve Türk tarihine dair yanlışları düzeltmeyi kendine görev edinmiştir. Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu’nun kurulmasında ve geliştirimesin de etkin olan Afet Hanım Cumhuriyetin ilk tarih profesörlerindendir. Bir ilke imza atarak Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi’nde ilk Türk Devrim Tarihi Kürsüsünü de kurmuştur. Atatürk dönemindeki genç kızların örnek aldığı aydınlıkçı bir Cumhuriyet kadınıdır.
GÖKLERİN KIZI SABİHA GÖKÇEN
Çocuk yaşta Mustafa Kemal Atatürk’ün karşına geçip okumayı ne kadar çok istediğinden bahsetti ve kendi şansını kendi yarattı Sabiha Gökçen…
Sabiha Hanım Atatürk’ün kendisine verdiği “göklere bağlı” anlamına gelen Gökçen soyadından ilham alarak göklerde süzülmeye merak saldı. Atatürk Türk milletinin yol göstericisi olduğu gibi manevi kızının da yol göstericisi oldu ve ona şunları söyledi:
“Belki de dünyada ilk askeri kadın pilot olacaksın… BirTürk kızının ilk askeri kadın pilot olması ne iftihar edici bir olay” Sabiha Gökçen bu sözler üzerine Dünyanın İlk Kadın Savaş Pilotu oldu. Tüm dünyaya Türk kadının gücünü gösterdi ve örnek bir Cumhuriyet kadını olarak adını göklere yazdırdı.
KARDELENLERİN UMUDU TÜRKAN SAYLAN
Hayatında umutsuzluğa hiç yer vermemiş “Hayatta en sevdiğim şey mesleğim ama bir gün diplomam elimden alınırsa, gider yenisini alırım” diyecek kadar mücadeleci bir tıp doktoru Türkan Saylan…
Türkiye’nin ilk Lepra Hastanesi’ni ve Cüzzamla Mücadele Derneğini kurup, dokunulmaz denilen cüzzamlı hastalarla el sıkışıp, memleketin her köşesine ulaşıp yaralara merhem olmuştur. Çağdaş Yaşam Derneğini kuran Türkan Hanım “Kardelenler” projesi ile sadece kız çocuklarının eğitim hakkından yararlanmasını sağlamakla kalmayıp kardeşlik ve birlik bağlarını ören, bir öncü olmuştur.
KLASİK TÜRK MÜZİĞİNİN İNCİSİ SAFİYE AYLA TARGAN
Kendine has üslubu ve ses ahengiyle Türk müziğinde bir devri temsil eden yaşamını müziğe adayan, Klasik Türk Müziğinin ilk kadın sanatçılarından Safiye Ayla…
“Memleketin en büyük ihtiyacı eğitimdir” diyerek, tüm mal varlığını Türk Eğitim Vakfına bağışlayarak bu alanda örnek bir davranış sergileyen Safiye Ayla gençlere söyle seslenir; “Hayatınız boyunca hakikati arayın özgün olun”
CUMHURİYETİN ÖNCÜ KADINI SADİYE HANIM
Türkiye Cumhuriyeti siyasi tarihinde kadın söz konusu olduğunda tarih sahnesindeki yerini alan Türkiye’nin ilk kadın belediye başkanı Sadiye Hanım…
1930 yılında çıkarılan Belediye Kanunu ile Artvin’in Yusufeli ilçesi Kılıçkaya beldesinden belediye başkanı seçilen Sadiye Hanım görev yaptığı 1930-1932 yılları arasında çok önemli işlere imza atmış. Sokak aydınlatmaları yapmış, nikah merasimleri düzenlemiş ve Aydın bir Cumhuriyet Kadını olarak çok önemli bir yerel yöneticilik örneği sergilemiştir.
ŞEHİT ASTSUBAY ESMA ÇEVİK
Türkiye’nin beş kadın bomba imha uzmanından bir tanesi, kahraman Türk kadını Şehit Astsubay Üstçavuş Esma Çevik…
2011 yılında Astsubay Meslek Yüksekokulu’ndan mezun olan Esma Çevik, Bodrum Jandarma Trafik ekiplerine atandı ve askerlik mesleğine çok çabuk ısındı. Büyük bir irade göstererek komando kursu başvuruları için gönüllü oldu. Erkek meslektaşlarıyla beraber çok ağır şartlarda eğitim gördü ve kursu başarıyla tamamladı. Kahraman Astsubay komando brövesini göğsüne gururla taktı. Artık jandarmanın özel eğitimli askerlerinden biriydi. Daha sonra bomba imha kursuna da gönüllü olarak katıldı. Şırnak’a tayin oldu ve Patlayıcı İmha Timi (PAMİT) komutanı oldu. 45 kilo ağırlığındaki özel kıyafeti sırtladı, kıyafetinde parfüm değil barut kokusu vardı. Tüm zorluklara rağmen mesleğini hep çok sevdi ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bir üyesi olmaktan her zaman gurur duydu…
Astsubay Esma Çevik ve meslektaşı Uzman Çavuş Kemal Sayar 9 Aralık 2019 günü Şırnak’ın İdil kırsalında PKK’lı teröristlerce araziye tuzaklanan patlayıcının imhası sırasında şehit oldular. Kahraman askerlerimizin ruhları şad olsun.
LAİKLİĞİN SAVUNUCUSU İLAHİYATÇI BAHRİYE ÜÇOK
Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Ortaçağ Türk-İslam Tarih Bölümünü bitiren bir tarihçi, Devlet Konservatuvarı Opera Bölümünü bitiren bir sanatçı, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinin ilk kadın öğretim üyesi olan bir bilim kadını Bahriye Üçok…
Gericiliğe ve toplumun cahilliğe sürüklenmesine karşı mücadele etmiş bir Cumhuriyet öğretmeniydi. Yaşamı boyunca Türkiye Cumhuriyeti’nin ilkelerine bağlı kalarak kadın haklarının yılmaz savunucusu olan bir bilim kadınıydı… Atatürk devrimlerinin örnek bir savunucuydu.
KADIN CUMHURİYETTİR
Cumhuriyetle birlikte yaşanılan reformlar, daha önce ikinci sınıf vatandaş sayılan kadınları çok fazla etkilemiştir. Cumhuriyetin ve Mustafa Kemal’in ideali kadının yaşamda aktif ve üretici yurttaş kimliğiyle bulunması ve erkeklerle eşit haklardan yararlanmasıdır. Böylece kadınlar insan ve vatandaş olmanın avantajlarını erkeklerle eşit şekilde paylaşmaya başlamışlardır. Cumhuriyet kadınların içinde yaşadığı toplumun bir üyesi olmaktan gurur duyduğu bir dönem olmuştur.
Cumhuriyet her fırsatta yetiştirdiği kadınlarla övünmüştür.
Burada bahsettiğimiz yedi kadın ve niceleri Türkiye Cumhuriyeti’nin aydınlık yüzüdür.
Tuğçe Yılmaz
TGB Sivas İl Yöneticisi
tgb.gen.tr