Dengeli Dengesizlik

Türkiye, ulusal güvenliğe yönelik tehditler karşısında Suriye ile barışmak Rusya ile uzlaşmak ve Avrasya’ya kesin dönüş yapmak mecburiyetindedir.

Dengeli Dengesizlik
Mehmet Ali Dinç
Mehmet Ali Dinç
YAZAR

ABD’nin Suriye’ye saldırısına Tayyip Erdoğan’ın verdiği destek dış basında da gündem oldu. Reuters “Türkiye’nin ABD ile Rusya arasına sıkışıp kaldığını” yazdı. Yazıda, “Türkiye hükümetinin ABD’nin Suriye’ye yönelik saldırılarının sürmesi gerektiğini söyleyerek, ABD’nin Suriye’de savaşma isteğini muhtemelen gözünde büyüttüğünü ve Rusya ile hassas ilişkileri tehlikeye attığını” belirtti. Ayrıca, bu durumun “Türkiye’nin Suriye politikasının plansızlığını ortaya koyduğunu ve Türk hükümetinin hem Esad’ın asıl destekçisi olan Moskova’yla, hem de Suriye lideriyle açıktan ve doğrudan karşı karşıya gelmeye olan isteksizliğinden kaynaklandığını savundu. Türkiye’nin NATO müttefiki ABD ile daha güçlü ilişkiler kurmaya çalıştığını” belirtti.

"ABD'nin Suriye'ye yönelik Müdahalesini destekledik"

Çok geçmeden Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD’nin Suriye’ye saldırısını desteklediklerini yineledi: "İki ülke arasında taraf tutma diye bir şey yok. Şu anda biz Rusya ve ABD arasında tercih yapma durumunda olan bir ülke değiliz. Biz ilişkilerimizi “dengeli” bir şekilde götürmek durumundayız. Bu son olayda ABD'nin rejime (Suriye Arap Cumhuriyeti rejimi Beşar Hafız el-Esad yönetimi) yönelik müdahalesini destekledik. Yani iki ülke arasında taraf tutma diye bir şey yok." ifadelerini kullandı. Bakan Çavuşoğlu, Rusya ile Esad konusunda başından beri farklı düşündüklerini vurgulayarak, "İkimiz de farklı düşündüğümüzü biliyoruz. Ara ara birbirimizi ikna etmek için çaba sarf ettik. Ama neticede bu farklılık başından beri devam ediyor. Böylesine bir kimyasal silah kullanıldığı zaman, insanlık suçu işlendiği zaman acaba şu ülke ile ilişkilerimiz ne olur diye tutum sergilersek o zaman prensiplerimizden de taviz veririz. Bu konuda bir sıkıntı yok." diye ekledi.

"Kimyasal Saldırı iddiaları ile ilgili tarafsız uluslararası araştırma yapılmalı"

Bakan Çavuşoğlu’nun mesaisi dün gerçekten yoğundu. ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Türk diplomatik kaynakların verdiği bilgiye göre Çavuşoğlu ve Tillerson, telefon görüşmelerinde 'Suriye'deki gelişmeler, IŞİD'le mücadele, (Suriye Devlet Başkanı Beşar) Esad'ın durumu ve siyasi çözüm' konularını ele aldı. Ve yine bugün Çavuşoğlu Rusya Dış İşleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir görüşme yaparak, IŞİD'le mücadeleyi, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın geleceğini ve Suriye'deki son gelişmeleri konuştular. Rus Dış İşleri Kaynakları, "7 Nisan'daki telefon görüşmesinin gelişimi niteliğinde, Suriye'deki duruma ilişkin anlamlı görüşme sürdürüldüğünü” belirtti. ABD'nin Suriye'ye yönelik saldırgan eyleminin kabul edilemez olduğunu kaydeden Lavrov, İdlib'de iddia edilen kimyasal saldırıyla ilgili tarafsız uluslararası araştırmanın yapılması için çalışacaklarını dile getirdi. Yapılan açıklamada; Çavuşoğlu'nun böyle bir araştırmaya ihtiyaç olduğu görüşüne katıldığı kaydedildi.

"Denge" Politikanız Kimin Çıkarlarını Savunuyor?

Yani Mevlüt Çavuşoğlu bugün iki farklı kişi olarak karşımıza çıktı ya da daha yumuşak bir tabirle Çavuşoğlu’nun kafası hangi ülkenin dış işleri bakanlığını yaptığı konusunda oldukça karışık. Ayrıca Tayyip Erdoğan’ın övünerek bahsettiği II. Abdülhamit’ten miras sözde “denge politikasını” da masaya yatırmanın vakti geldi. Aynı gün içinde hem “sivillere kimyasal silah kullanan bir ülkeyle ilişkilerimiz nasıl olur düşünmeyiz” de daha sonrasında ‘kimyasal silah kullanıp kullanılmadığı araştırılmalı’ görüşüne katıldığını söyle. Denge mi kurmaya çalışıyorsunuz yoksa altına file gerilmemiş ipte cambazlık mı yapmaya çalışıyorsunuz? Sözde 'denge' politikanız kimin çıkarlarını savunuyor?

Dış Politika Fiyaskosu

Çavuşoğlu, Reuters’ı haklı çıkarırcasına taraf tutmadığımızı ama aynı zamanda iki ülke arasına sıkışıp kaldığımızı söz ve davranışlarıyla adeta itiraf ediyor. Sözde “denge politikasının” bir meyvesi olarak karşımıza çıkan Suriye ve Türkiye’yi bölme amacı taşıyan ABD destekli Kürt Koridoru da bu zihniyetin çöküş örneklerindendir. Türkiye’nin dış politikada özellikle Suriye konusunda dengesiz, prensipsiz, tarafsız ve kararsız, dış baskılara karşı zayıf tutumu bu günlerde eski Başbakan ve Dış İşleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun “Komşu ülkelerle sıfır problem” teorisi başta Suriye ve Rusya olmak üzere çoğu komşuyla problemlerin zirveye çıkması fiyaskosu gibi miadını doldurmuştur. Türkiye kendi ulusal çıkarlarını korumak, bölgede lider saygınlığını yeniden kazanmak, dış ilişkilerini baştan sona gözden geçirmek ve öncelikli problemlerine yeniden odaklanmak zorundadır.

'Avrasya Ülkeleri ile İşbirliği Bölgenin Huzur Anahtarıdır'

Türkiye ve Rusya, dünyada “Avrasya ülkesi” tanımına uyan yegâne iki ülkedir. Belki sosyolojik açıdan Rusya’nın dominantı “Avrupa”, Türkiye’nin dominantı “Asya” ama son tahlilde ikisi de Avrasya ülkesidir. Özellikle AB ile ilişkilerde yer yer benzer sorunları yaşıyoruz. Avrupa’nın “ne içine ne de karşısına almaya” cesaret edemediği iki bölgesel güç. Bu benzer “kader” Moskova ile Ankara’yı yine kendi çıkarları için yakınlaştırmak zorunda.

Türkiye'nin Mecburiyetleri:

Türkiye, Suriye’nin meşru hükümetini, bütünlüğünü, YPG/PKK’ya Suriye’de açıktan yardım eden ABD’ye karşı yine kendi bütünlüğü ve çıkarları için savunmalı, başta Rusya ve İran olmak üzere bölge ülkeleriyle işbirliğine dönmelidir. Türkiye, AB başta olmak üzere Batı ile ilişkilerinde büyük erozyon yaşadığı bir dönemde, sürekli olarak terör ve bölücülük tehditleri altında, ulusal güvenliğe yönelik tehditler karşısında Suriye ile barışmak Rusya ile uzlaşmak, diğer bölge ülkeleriyle, bölgesel barışı sağlamak, ait olduğu, ayak bastığı Avrasya’ya kesin dönüş yapmak mecburiyetindedir.

Mehmet Ali Dinç

TGB Uluslararası İlişkiler Bürosu Rusya Masası

Selçuk Üniversitesi - Rus Dili ve Edebiyatı


Kaynak:

1. http://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-russia-turkey-idUSKBN1792QU
2. https://tr.sputniknews.com/ortadogu/201704101028010837-cavusoglu-tillerson-suriye-gorustu/
3. https://tr.sputniknews.com/rusya/201704101028014904-lavrov-cavusoglu-suriye-gorustu/
4. https://tr.sputniknews.com/rusya/201704101028015736-rusya-cavusoglu-idlib-saldirisi-arastirilmali/

tgb.gen.tr

Tarih:
Diğer Haberler