YAZAR
Dünyamızı sarsan büyük bir virüs salgını (pandemi) ile karşı karşıyayız. Tüm dünyaya yayılmış olan bu virüse karşı ülkeler tabiri caizse bir savaş veriyor. Yüzyıllardır insanlık böyle salgın hastalıklarla karşı karşıya geliyor ancak salgınlar sonsuza dek sürmüyor. Bir süre sonra atlatılıyor ve her şey düzene (çoğu zaman eskisi gibi olmasa da) giriyor.
Gezegenimizi saran bu salgından da kurtulacağız ama herkesin ortaklaştığı bir şey var: bazı şeyler eskisi gibi olmayacak. Ülkelerin dış politikaları da buna dahil. Çünkü geçen süreçte kara gün dostları, iyi gün dostları kimler anlaşılmaya başlandı.
Ülkelerin birbirine bu zor süreçte yardım etmeleri, Türkiye ve Çin'in dünyaya örnek olmaları yardımlar konusunda, AB'nin çaresizliği, ülkeler arası maske savaşları, Avrupa ülkelerinin yaşlıları ölüme terk etmesi, Amerika'nın uyguladığı "paran var ise tedavi olabilirsin” sistemi.
Kovid-19’un yayılmasının ardından bu olaylar ile karşılaştık belki daha farklı durumlarla da karşılaşacağız. Bir sınavdan geçiyoruz ve sonunda bireycilik değil toplumsal birlik kazanacak.
Yardımlaşmaya Öncülük Eden Asya
Virüsün ortaya çıkmasının ardından Çin'e ilk yardım edenlerden biri bizim ülkemizdi. Kargo uçağımız ile tıbbi malzemeler gönderdik. Teşekkür gecikmedi Çin’den; yaptıkları açıklamada hem teşekkür edildi hem de "kara gün dostu" benzetmesi yapıldı ülkemiz için.
Ülkelere virüsün yayılması ile yardım talepleri de çoğaldı. 26 ülke yardım talebinde bulundu, gelen tüm taleplere yardım eli uzattık.1
- ABD’nin ağır yaptırımlar uygulayıp süreci daha da zorlaştırdığı İran'a tırlar ve uçaklarla yardım gönderdik.
- Yavru vatanımız KKTC 'ye 72 milyon finansal kaynak ve tıbbi malzemeler gönderdik.
- Kızılay aracılığıyla virüsten kırılan İtalya’ya yardım ettik, etmeye devam ediyoruz. Benzer bir durumda olan İspanya’ya da aynı şekilde sağlık malzemeleri gönderdik.
- Azerbaycan’dan ABD’ye, İngiltere ve daha birçok ülkeye yardımımızı esirgemedik.
Bu yardımlaşmaya öncülük eden bir diğer ülke ise Çin Halk Cumhuriyeti.
25 Mart'ta yayınlanan Çin Resmi Haber Ajansına göre 89 ülkeye ve 4 uluslararası kuruluşa yardım edildi.2 Virüsün ortaya çıktığı ülke olarak Çin hem 2,5 ay gibi kısa bir sürede salgını durduran mücadelesiyle hem de tüm yardımları ile dünyaya örnek oldu.
Hatta Amerika Başkanı Donald Trump'ın koronavirüse sürekli 'Çin virüsü' demesine ve virüsün ortaya çıkması yüzünden sürekli Çin'i suçlamasına rağmen, Çin Amerika'ya da yardımını esirgemedi ve geçtiğimiz günlerde tıbbi yardım gönderdi ayrıca ABD'ye her tür yardım için gönüllü olduklarını belirttiler.
Çin'in ardından Rusya'da, virüsle mücadelede çuvallayan Amerika'ya yardım elini uzatan önemli bir diğer ülke. İki ülke başkanlarının telefon görüşmesinden sonra Rusya en büyük kargo uçağı ile tıbbi malzemeleri Amerika'ya gönderdi.
Çin’de vakalar azaldı. Dünyanın merkez üssü Avrupa, Avrupa’nın merkez üssü ise İtalya hâline geldi. İtalya’ya en büyük yardımları yine Çin, Küba, Rusya yaptı. Hem doktor ekipleri hem de tonlarca tıbbi malzeme gönderildi. İtalya ve İspanya’dan hiçbir yardım yapmayan AB'ye çok sert eleştiriler yapıldı, vatandaşları AB bayraklarını indirdi ve hatta yaktı.
AB bu süreçte kayıtsız kaldı ve bunun Avrupa’da (ve aynı zamanda dünyada) dengelerin değişmekte olduğunu gösteren önemli yansımaları oldu.3,4
- İtalya'nın AB Büyükelçisi Maurizio Massari, “Ne yazık ki tek bir AB ülkesi bile yardım çağrımıza yanıt vermedi. Yalnızca Çin iki taraflı karşılık verdi. Şüphesiz bu Avrupa için dayanışması iyi bir işaret değil.” dedi.
- İspanya Başbakanı Sanchez, “Avrupa projesinin geleceği tehlikede.” ifadesini kullandı.
- İtalya Başbakanı Conte, AB’yi ülkesine gerekli yardımı yapmadığı için eleştirerek, “Bu, ekonomik ve sosyal alanlarda patlayan bir sağlık krizidir. Bu, tüm Avrupa için tarihi bir meydan okumadır” dedi.
Buradan görüyoruz ki felç olan ve çaresiz kalan yalnızca Atlantik sistemi değil, onun bir uzantısı olarak kurgulanan Avrupa projesidir. Asya’dan yükselen yeni uygarlığın yardım eli ve birlik ruhu ise, çaresiz kalan Avrupa ülkelerinin imdadına yetişmiştir.
Batı’nın Düştüğü Son Durum: Maske Savaşları
Hızla yayılan virüsten korunmak ve tedavi için gerekli maske ve solunum cihazlarını elde etmek üzere büyük bir mücadele yaşanıyor. Avrupa ve Amerika'da hastaneler alarm halinde. Birçok ülkede koronavirüs hastaları için yeterli solunum cihazı, sağlık personelini koruyacak ekipman bulmakta sıkıntı yaşanıyor. Ülkeler bir yandan maske ve solunum cihazı üretme ya da ithal etmenin yolunu ararken ülkeler arasında da bu ekipmanların ele geçirilmesi için şimdiye kadar görülmemiş bir kapışma yaşanıyor.5
- Almanya’nın sipariş ettiği 6 Milyon maske transfer sırasında Kenya'da kayboldu, konuyla ilgili soruşturma başlatıldığına dair açıklama yapıldı.6
- Çekya geçen hafta Çin'in İtalya'ya gönderdiği ve Losovice kentinde sevk için bekleyen 110 bin maskeden oluşan tıbbi yardıma el koymuştu. İki ülke arasındaki kriz Çekya'nın İtalya'ya aynı miktarda maske göndereceğini açıklamasıyla çözülmüştü.7
- Tunus’a giden ve tıbbi alkol taşıyan bir gemiye İtalya'nın el koyduğu söylendi. Olayı Çin'in İtalya’ya gönderdiği tıbbi yardımın Çekya ‘da kaybolmasına benzeten el-Museylini, Tüm Avrupa ülkeleri bir histeri yaşıyor. Hepsi koronavirüs korkusundan tıbbi ekipmanları çalıyor.” İfadelerini kullanmıştı.
- İsveç merkezli sağlık şirketi Mölnlycke, Çin'den İtalya ve İspanya için ithal ettikleri milyonlarca yüz maskesi ve eldivene Fransa tarafından el konulduğunu açıkladı. Şirketin Genel Müdürü ise " Fransa sağlık ürünleri ihracatını yasakladı. Kendi malı olmadığı halde maske ve eldivenlere el koydu. Bu son derece rahatsız edici, yakışıksız bir hareket." şeklinde açıklamada bulundu. Şirket ithal edecekleri yeni sağlık malzemelerini Belçika üzerinden İtalya ve İspanya'ya gönderecek.8
- Almanya koronavirüs ile mücadele kapsamında fabrikası Çin'de bulunan Amerika'lı bir şirketten parasını peşin ödeyerek 400 bin koruyucu maske siparişi vermişti. Ancak maskeler Almanya'ya gönderilmedi ve ABD'nin el koyduğu iddia edildi. Berlin İçişleri Senatörü Andreas Geisel ABD'yi sert bir dille eleştirerek, " ABD'nin yaptığı modern korsanlık eylemidir." dedi.9
Batı ülkeleri “maske savaşları” diyebileceğimiz bir durumun içindeler.
İnsanlarını Ölüme Terk Eden “Özgür Dünya”
Diğer taraftan medeniyetin, demokrasinin beşiği ya da “özgür dünya” diye tabir edilen Avrupa da Amerika’da yaşı ilerlemiş hastalar ölüme terkediliyor, parası olmayan insanlar tedavi edilmiyor.
Geçen günlerde ABD de 17 yaşındaki bir gencin sağlık sigortası olmaması nedeniyle tedavi edilmedi, ölüme terk edildi. 10
İspanya’da huzur evlerinde kalan yaşlılar ölüme terk edildi. 11
İngiltere “hiçbir önlem almayacağız, doğal sürece bırakarak bağışıklık kazanmayı bekleyeceğiz” (sürü bağışıklığı) gibi bilimsel yönü olmayan ideolojik (liberal) bir tavır alarak resmen vatandaşlarını, virüsün önüne itti ve ölüme terk etti. Fakat kısa zamanda bundan geri dönüp, çok sert tedbirler almak zorunda kaldılar.
Yine İngiltere’nin MS Braemar gemisini kimse kabul etmedi, geminin içinde 682 yolcu ve 381 mürettebat taşıyan gemide 5 koronavirüs vakası olması yüzünden kendi ülkeleri dahil hiçbir ülke kabul etmedi, en sonunda Küba o gemiyi tedavi amacıyla kabul etti. 12
Ufukta Hangi Çözüm Var?
Virüs ülkelerde hâlen yayılıyor, vaka sayıları artıyor, kayıplar veriyoruz ama er geç salgın bitecek, bütün dünya ve bizler ise bu süreçten önemli dersler çıkarmış olacağız.
Dünyada emperyalist sistemler çöküyor, kamuculuğu uygulayan ülkeler başarılı oluyor buna ise en büyük örnek Çin. Çin öncü olduğu alanlara sağlık sistemini de ekledi. Dünya Sağlık Örgütü Çin'i örnek alın diyor, düşmanları bile Çin’in tecrübelerinden yararlanıyor.
Türkiye’nin bu süreçte aldığı tedbirler de önemli. Her şeye rağmen kamucu bir sağlık sistemimiz olması, milletin dayanışma ve yardımlaşma kültürü virüs ile mücadelede başarılı olunacağının bir göstergesidir. Çoğu ülkeye göre kitlesel hareketliliği azaltmaya yönelik tedbirleri en erken sürede almış olmamız da önemli bir etken.
Salgından sonra karşılaştığımız tüm bu olaylardan çıkaracağımız dersler var. Gördük ki Asya yardımları ile örnek oldu, gösterdiği dayanışma haliyle, insana değer vermesi ile bizlere çok önemli şeyleri hatırlattı. Birbirimize muhtacız ve böyle kritik durumlarda birbirimize muhtaçlığımız kat be kat artıyor.
Sonuç olarak ise Batı’nın içerisinde olduğu durum çok vahim, hepimiz şaşırarak izliyoruz. Bu zor duruma düşen Batı’ya yardım eli uzatanın ise yine Asya olduğunu görüyoruz.
Asya yanı başındaki komşularıyla paylaşıyor, uzak ellerde zor durumda olanlar ile paylaşıyor, kendi içinde paylaşıyor. Dünya artık zorlukları paylaşarak aşma çağına girdi ve Türkiye de attığı her adımla bu yeni kamucu, paylaşımcı uygarlığın içindeki yerini sağlamlaştırıyor.
Nurcan Özdemir
TGB Antalya İl Sekreter Yardımcısı
DİPNOT:
1. https://www.ahaber.com.tr/gundem/2020/03/19/turkiye-koronavirusle-corona-virus-mucadelede-dunyaya-ornek-oldu-26-ulke-yardim-istedi
2. http://www.xinhuanet.com/english/2020-03/26/c_138919514.htm
3. https://www.independentturkish.com/node/155116 / https://www.aa.com.tr/tr/dunya/ispanyadan-kovid-19-ile-ortak-mucadelede-abye-elestiri/1782128
4. https://www.aydinlik.com.tr/haber/baskan-xi-nin-koronavirus-basarisi-202673
5. https://tr.sputniknews.com/amp/dunya/202003251041680903-italyanlar-tibbi-malzeme-tasiyan-gemimize-el-koydu-diyen-tunuslu-bakan-tum-avrupa-ulkeleri-bir/
6. https://tr.euronews.com/2020/03/25/almanya-n-n-siparis-ettigi-6-milyon-maske-transfer-s-ras-nda-kenya-da-kayboldu
7. https://tr.euronews.com/2020/03/22/cekya-cin-in-italya-ya-gonderdigi-covid-maske-ve-saglik-malzemelerine-bilmeden-el-koydu
8. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/fransa-italya-ve-ispanyaya-gonderilecek-yuz-maskelerine-el-koydu/1790916
9. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/almanyanin-satin-aldigi-maskelere-abdnin-el-koydugu-iddiasi/1791384
10. https://www.ahaber.com.tr/yasam/2020/03/30/abdde-corona-virus-soku-sigortasiz-genc-olume-terk-edildi
11. https://www.haberturk.com/ispanya-da-huzurevlerinde-kalan-yaslilar-olume-terk-edildi-2622956
12. https://tr.sputniknews.com/guney_amerika/202003161041614284-hicbir-ulkenin-kabul-etmedigi-ingiliz-gemisi-yolcularin-tedavisi-icin-kubaya-yanasiyor/
tgb.gen.tr