YAZAR
Uçurum kenarında yıkık bir ülke… Türlü düşmanlarla kanlı boğuşmalar… Yıllarca süren savaş… Ondan sonra, içeride ve dışarıda saygı ile tanınan yeni vatan, yeni sosyete, yeni devlet (Sürekli alkışlar) ve bunları başarmak için aralıksız devrimler… İşte Türk genel devriminin bir kısa deyimi…
Atatürk Cumhuriyet Halk Partisi’nin dördüncü büyük kongresini bu sözlerle açmıştı. Birinci Dünya Savaşı’ndan Lozan’a kadar süren kanlı mücadele, ardından yapılan işlerin tümü Türk Devrimi’nin yapı taşlarını oluşturmaktadır. Peki, bu yapı taşları hangi felsefe ile hangi amaç doğrultusunda yapıldı? Bunları bilmek yani Altı Ok’u tahlil edebilmek aslında Atatürk’ü ve Türk Devrimi’ni daha iyi anlamamızı sağlayacaktır.
Türk Devrim Mirası
Türk Devrim Tarihi, 19. yüzyılın ortalarında Yeni Osmanlı Hareketi’yle başlayıp; Meşrutiyetlerden Kemalist Devrim’den, 27 Mayıslardan geçerek günümüze kadar uzanan milli demokratik devrim sürecini kapsamaktadır. Osmanlı’nın yıkacağını anlayan ve çözüm arayışına giren Türk aydınlarının önderliğinde başlayan bu süreç, İttihat ve Terakki Cemiyet’i ile birlikte yükselmiş, Dünya Savaşı’nı atlatmış ve Mustafa Kemal ile birlikte zirveye ulaşmıştır.
Türkiye’de bu devrim süreci gelişirken dünya da, öncesinde ve sırasında da pek çok devrim sürecinden geçiyordu. 1789’da Fransa’da cereyan eden devrim dünyayı yerinden sarsmış, sınırları yeniden belirlemişti. 1917’de Rusya’da gerçekleşen Bolşevik İhtilali ile antiemperyalist bir tavırla Batılı ülkeler ile mücadele edilmişti. Bunların yanında daha uzaklarda, 1868’de Mitsuhito (Meiji) önderliğinde yapılan Japon Devrimi özelikle Asya’daki milletlere ışık olmuş ve bu ışık Osmanlı topraklarına kadar ulaşmıştı. Millet, halk; eşitlik, özgürlük gibi kavramların ön plana çıkması ve benimsenmesi ile birlikte bu fikirler Rumeli ve Anadolu topraklarında da filizlenmeye başlamıştı.
Kemalist Devrim Süreci
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi Türk Devrimi’nin son halkası olan Kemalist Devrim, hem dünyadan hem bu topraklardan mayasını alarak gelişmiş ve olması gerektiği konuma gelmiştir. Mustafa Kemal Atatürk’ün önderlik ettiği 1920 Devrimi ve sonrasında peşi sıra gelen ‘’arasız devrimler’’ aslında üç temel hedef doğrultusunda yapılmıştı:
-Emperyalizme karşı tam bağımsızlık
-Sultana/mutlakiyete karşı milli egemenlik
-Feoalizme, Orta Çağ kalıntılarına karşı muasır medeniyetler seviyesine ulaşma mefkuresi.
1931’de CHP’de, 1937’de de Anayasa için kabul edilen Altı Ok (Cumhuriyetçilik, Halkçılık, Devletçilik, Milliyetçilik, Laiklik, Devrimcilik) işte bu üç ana unsura ulaşma hedefini seçerek oluşmuş bir devrim pratiği ve programıdır.
Dün, Bugün ve Yarın Neden Altı Ok?
17. yüzyılın ortalarından itibaren özellikle askeri alanda baş gösteren sorunlar ile birlikte, buna bağlı olarak yaşanan toprak kayıpları ve ekonomik sistemin çıkmaza girmesi devleti zora sokan en büyük etmenlerdendi. Devletin gelir kaynaklarının büyük kısmını oluşturan ganimetler, tazminatlar ve vergiler zamanla azalmış, buna yönelik alınacak tedbirlerin başında da çeşitli ıslahat fikir ve hareketleri ortaya çıkmaya başlamıştı. 3. Selim’in kara ve deniz kuvvetlerinde yaptığı gelişmeler, 2. Mahmut’un yeniçerileri kaldırması ve toplumsal olarak yaptığı (fes, ceket, gömlek; ibadethaneler vb.) ıslahatlar, Tanzimat döneminde girişilen bir takım işler devletin tekrardan düzlüğe çıkmasını amaçlıyordu.
Bu girişimlerin tam olarak ülkeyi düzlüğe çıkaramamış olması çok doğaldır. Çünkü sorunun özü kavranamamış, yapılan reformlar ile yalnızca birkaç yıl kurtarılabilmiştir. Ancak Mustafa Kemal, bu birikimleri de sahiplenerek yola çıkmış, olması gerektiği gibi önce siyasi bağımsızlığı sağlamış ardından da Türk milletinin hak ettiği değere ulaşması için arasız devrimlere girişmiştir.
Sorun aslında jeopolitiği kavrayamamaktı. Bulunduğu çağı ve coğrafyayı anlayamayıp bilime, askeriyeye, toplumsal hayata yeteri kadar dokunamayan Osmanlı, zaman içerisinde bağımsızlığını kaybetmişti. Bağımsızlığını az-çok kaybeden bir ülkede de çorap söküğü gibi diğer sorunları arkasından getirir. Ve tabii ki de emperyalizm ellerini ovuşturarak bu anın gelmesini beklemektedir.
İşte bu sebeplerden ötürü, saydığımız birikimden faydalanarak 20. Yüzyıla damgasını vuran devrimi yapan Mustafa Kemal, Türk milletine bağımsızlığını kazandırıp çağdaş uygarlık yolunda kararlı ve hızlı adımlarını attırmıştır. Türkiye’nin nirengi noktalarını oluşturan Altı Ok, işte bu birikimin sembolü olmuş, yaşanacak her türlü soruna da çözüm sağlayacak düzeye erişmiştir. Bugün dahi (2020) gerek dış politikada gerek ekonomide gerekse toplumsal hayatta yaşadığımız sorunları Altı Ok’un felsefesi ile çözebiliyoruz.
Altı Ok Türkiye’den dünyaya açılan bir anahtar görevi görmektedir. Felsefesine değer verdiğimiz sürece Türkiye, her alanda başarıya ulaşacaktır. Bu toprakların mayası ile yoğurulmuş programa sadık kaldıkça milletimiz her zorluğu yenecektir.
Yiğit Çınar | TGB İstanbul İl Yöneticisi
Marmara Üniversitesi
KAYNAKÇA:
-Doğu Perinçek, Kemalist Devrim -3 Altı OK, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2012
-Ayşe Cebesoy Sarıalp, Atatürk’ün Evrensel Değerler Taşıyan Altı Ok’u, Üniversiteliler Kültür ve Eğitim Vakfı, İstanbul, 2010
-Soner Polat, Türkiye İçin Jeopolitik Rota, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2019
tgb.gen.tr